Her ne kadar uzun vadeli tahminlere biraz şüpheyle yaklaşsam da Boeing tarafından hazırlanan ve Avrupa ticarî havayolu sektöründeki iş modeli değişimini ele alan grafiği incelemeye değer buluyorum.

ASK bazında hazırlanan grafiğe göre Avrupa’daki havayolu şirketlerinin iş modelleri genel olarak dörde ayrılmış:

1. Broad Network (Network taşıyıcılar; Lufthansa, British Airways gibi)
2. LCC (Düşük maliyetli taşıyıcılar; Ryanair, easyJet gibi)
3. Charter/IT
4. Other Networks

Çalışmanın en dikkat çekici bölümü, düşük maliyetli taşıyıcılar (DMT) tarafından pazara arz edilen koltuk kilometredeki dramatik artış.

2000 yılında toplam içerisinde sadece %3 olan DMT payı, 2010 yılında %14’e yükselmiş. Boeing’in çalışmasına göre 2020 yılında bu oranın %18’e yükselmesi bekleniyor.

Network taşıyıcıların pazara arz ettiği koltuk kilometrede mutlak değer olarak bir miktar artış olsa da toplam içerisindeki ASK payında oransal bir düşüş görülüyor.

2000 yılında %59 olan payları, 2020 yılına gelindiğinde %54’e düşebilir.

Grafikteki bir başka dramatik bilgi, charter firmalarının yaşadığı pazar payı kaybı hakkında.

DMT’lerin yükselişiyle birlikte, bireysel seyahat etmek isteyenlerin o firmaları tercih eder hale gelişi, charter firmalarını bir hayli zorlamaya başlamıştı.

Zaten bu durum ASK paylarında da açıkça görülüyor.

2000 yılında %22 olan charter payı, 2010 yılında %15’e gerilemiş. 2020’de ise bu payın %13’e kadar düşeceği ön görülüyor.

Ben 2020’li yıllar için biraz daha farklı düşünüyorum.

Sık sık belirttiğim üzere iş modellerindeki keskin ayrımın giderek azalacağı ve network taşıyıcı iş modeli ile düşük maliyetli sisteminin bir birine giderek yakınlaşacağını ön görüyorum.

Bakalım zaman kimi haklı çıkaracak?