deregulasyon
-
Deregulasyondan Günümüze ABD İç Hatları
2012 yılı istatistiklerine göre, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) iç hatlarında yılda yaklaşık 650 milyon yolcu seyahat ediyor. Toplamda 9 milyon uçuşun gerçekleştirildiği bu dev pazarda 10 milyon ton kargo taşınıyor. Yolcu doluluk oranı (Load Factor), %83 gibi bir hayli yüksek bir mertebede seyrediyor. Gelecek yıllarda bu sayıların daha da artması bekleniyor. Ve bu muazzam operasyon,…
-
Havayolu Sektörünü Deregüle Ederken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kural Koyucular: Kademeli serbestleştirme Tekelci firmanın dönüşümü Yeni firmaları için yüksek standart şartları Piyasada üç firma (iki büyük + bir küçük) olması yeterli Yeni Giriş Yapan Firmalar: Ancak pazarı genişletebileceksen giriş yap! Altyapı fazlalığı (over-understructure) olan pazarlara gir! Mevcut tekelci firma ile bir arada yaşamayı öğren! Güçlü bir mali yapıya sahip ol! Piyasaya,…
-
Serbest Rekabet Havayolu Şirketlerini Hassaslaştırdı
Havayolu iktisadı ile ilgili olarak incelediğim bir kitapta çok hoş bir sebep – sonuç analizine rastladım: Deregülasyon: → Rekabetin artması → Bilet fiyatlarında düşüş → Yolcu sayısında artış → Toplam içerisindeki “leisure” (tatil, gezi, ziyaret vs) tipi yolcu sayısının oran olarak büyümesi → Havayolu seyahatine olan “talebin gelir esnekliğinin” artması → Yolcu başına düşen ortalama gelirin azalması…
-
Grev Yapmak Bu Kadar Kolay mı?
BBC’nin web sitesine girip arama bölümüne “strike air traffic controllers” yazdığınızda karşınıza gelen sonuçlar, Avrupa’da hava trafik kontrol memurlarının ne kadar sıklıkla grev yaptığına dair bir fikir edinmenizi sağlıyor. Bu grevlerden en yenisi geçtiğimiz Cuma günü Fransa’da yapıldı. Emeklilik şartlarıyla ilgili olarak yapılması planlanan değişikliklere karşı çıkan Fransız kontrol memurları, bir günlük iş bırakma eylemi…
-
Kitap Notları: The Evolution of the Airline Industry
Kitap notları bölümümüzün bu ayki misafiri, Steven Morrison ve Clifford Winston tarafından 1995 yılında hazırlanmış olan “The Evolution of the Airline Industry” adlı çalışma. (ISBN: 978-0815758433) 1980′li yıllarda ABD’de çok tartışılan deregulasyon konusunu inceleyen 188 sayfalık kitabı okurken almış olduğumuz notlar aşağıda bulunuyor: 1926 yılında ABD’de havayolu postası başlıyor. Çeşitli hatlar çeşitli firmalara veriliyor. 1927’de…
-
Avrupa Birliği Vizeyi Kaldırırsa
Geçen hafta gündeme gelen konulardan bir tanesi, Avrupa Birliği’nin (AB) Sırbistan, Karadağ ve Makedonya’ya olan vize uygulamasını kaldırmasıydı. Türkiye gibi neredeyse 60 yıldır AB’nin kapısında bulunan bir ülkeye olan vize uygulaması devam ederken, Türkiye’ye nispeten çok daha geri kalmış üç ülkeye birden vizenin kaldırılması Türk Dışişleri’nde haliyle tepkiyle karşılandı. Bu çifte standardın sebeplerini burada irdeleyecek…
-
Havayolu Sektörü Neden Kâr Edemez?
William Swellbar’ın blog sayfası, sürekli takip ettiğim ve akademik kalitede yazıların çıktığı bir ortam. Swellbar’ın, Air Canada CEO’su Montie Brewer ile yaptığı söyleşiyi bu sayfalarda bulmak mümkün. Bir bakıma “Ahmet Hakan tipi yazı yazma kılavuzu” diye tanımlanabilecek şekilde kaleme alınan yazıda, ticarî havayolu sektörünün neden hiç bir zaman kâr edemeyeceği beş maddede açıklanmış. Yazının tamamına…
-
Japonya – ABD Açık Semalar (Open Skies) Anlaşması
Delta Air Lines, American Airlines, JAL, oneworld, Skyteam derken Japonya ile ABD arasındaki ticarî havayolu pazarının istikbalini ilgilendiren çok önemli bir süreç mutlu bir biçimde sonuçlanmak üzere. Mevcut durumda gayet sıkı bir biçimde regüle edilmiş olan Tokyo (Narita) – ABD arasındaki uçuşlar böylece özgürlüğe kavuşacak. Delta Air Lines, United Airlines ve kargo tarafında da FedEx’in…
-
Nostaljik Bir Resmî Kartel Olarak IATA
IATA bazı kriterlere göre belirlenen ilk beş havayolunu açıklamış. Ama açıkladığı listede en üstlerde yer alan Southwest, Ryan Air, Easy Jet gibi şirketler IATA üyesi bile değil. IATA kendisini öyle bir sunuyor ki, sektörün dışında olanları bırakın, içindekiler bile IATA üyeliğini “olmazsa olmaz” kâbilinden bir şey sanıyor. Öyle mi gerçekten? ABD’de 1978′de gerçekleşen deregulasyona kadar…
-
Havayolu Sektöründe Rekabet
Havayolu 101 olarak ticarî havayolu sektöründeki rekabet konusunda biraz haksızlık yaptığımızı düşünüyorum. Sektörü düşük rekabet ve düşük kâr marjı olarak tanımladığımı görüyorum. Oysa, havayolu sektöründeki rekabeti sadece uluslararası uçuşların devletlerarası anlaşmalarla sınırlandırılmış haliyle değerlendirmemek gerekiyor. Özellikle ABD ve Avrupa Birliği (AB) iç hatlarını ele aldığımızda tam tersi bir durumla karşılaşıyoruz. 1978 yılındaki deregulasyon sonrası ABD…
-
Braniff Airways Nasıl Büyüdü?
Ticarî hayattaki büyüme kararları genellikle darbe girişimleri gibidir. Girişim başarılı olursa, bunun adı “devrim” olur. Ama olur da bu niyet başarısızlıkla sonuçlanırsa, bu kez işin rengi değişir. Girişimciler “vatan haini” veya “isyancı” olarak nitelendirilir ve en iyi ihtimalle sürgün veya hapis edilirler. Daha kötüsü, girişimin idamla sonuçlanmasıdır. Tabii ki ticarette idam filan söz konusu değil.…
-
Marginal Cost with Wings
ABD iç hat pazarında 1978 yılında gerçekleştirilen deregülasyonda önemli rol oynayan, CAB’nin başkanı konumundaki Alfred Kahn’ın bir sözü. Ne kadar doğru olduğu son derece tartışmalı: “We thought that an airplane was nothing but a marginal cost with wings.” “Bir uçağın, kanatları olan bir ‘marjinal maliyet’ olduğunu düşündük.”