ticari havayolu sektörü
-
Havacılık Sektörü Ortalama Kâr Marjı
Sene 2005. IATA Başkanı Giovanni Bisignani’nin bir açıklaması dikkat çekiciydi. Bisignani mealen şöyle diyordu: Uçak üreticileri, rezervasyon şirketleri, havaalanı işletmecileri…Havayolu sektöründe herkes kâr eder; havayolu şirketleri müstesna. Havayolu şirketleri uçuş hizmetini verir ama istikrarlı biçimde kâr etmede kronik problem yaşarlar. İşte havayolu sektörünün 10 yıllık ortalama esas faaliyet kâr marjı yukarıdaki grafikte. Bisignani haklı; sektörü yürüten havayolu…
-
Havayolu Sektöründe Ölçek Ekonomisi
Türkçesi “Ölçek Ekonomisi”, İngilizcesi “Economies of Scale” olan mikro iktisat kavramının en basit ve sade tanımı, “ticarî bir işletmenin girdiler ve tesis bakımından büyüyerek, üretimden kaynaklanan birim maliyetini uzun vadede düşürmesi” şeklinde yapılabilir. Pazarlama, satın alma, finans, teknolojik yatırım gibi başlıklarda yapılan büyüme, beraberinde verimlilik artışı getirerek, uzun vadede ortalama maliyetlerin düşmesini sağlayacaktır. Bunun tam tersi durumda…
-
En İyi Küresel Havayolu Markası
Interbrand tarafından her yıl açıklanan “En İyi Küresel Marka” sıralamasında ilk 100′e giren markalardan kaç tanesi havayolu sektörüne ait dersiniz? Cevap: Hiç bir tanesi. Çok da şaşırmamak gerekiyor belki de. Zira sıralamaya giren markalara bakınca, bu şirketlerin dünyanın herhangi bir köşesinde (büyük oranda) serbestçe faaliyette bulunup, rekabet edebildiklerini görüyoruz. Ama benzer bir durum ticarî havayolu…
-
Mexicana İflas Ederken
Mexicana, uçuş operasyonunu durdurduğu 28 Ağustos 2010 tarihine kadar, dünya üzerinde faaliyette olan havayolları arasında, 7 Ekim 1919′da kurulan KLM ve 16 Kasım 1920′de kurulan Qantas’ın ardından, 12 Temmuz 1921 tarihli doğum günü ile üçüncü en eski şirket durumundaydı. 110 milyonluk nüfusu ile dünyanın en kalabalık 11. ülkesi konumunda olan Meksika’da, havayolu sektörü bir hayli…
-
Havayolu Gelir Haritası – 2009
Airline Business dergisinin Ağustos sayısında, havayolu şirketlerinin 2009 yılı gelirlerini gösteren bir grafik yayımlandı. “Bubble chart” tipinde hazırlanan grafik, genel resmi göstermesi açısından bir hayli başarılı. Grafikten anladıklarım özetle şöyle: ABD’li havayolu şirketlerinin kriz konusunda adeta “şerbetlenmiş” olması, 2008 yılının sonunda merhaba diyen küresel mâlî krize karşı en hızlı bir biçimde tedbir almalarını sağladı. Hızla…
-
IATA Şov Yapmaya Devam Ediyor
Ticarî havayolu sektörünün en önde gelen müneccimi olan IATA, yayınladığı tahminlerle adeta şov yapmaya devam ediyor. Önce IATA’nın resmî sitesinde, 27 Ocak 2010 tarihinde yapılan açıklamaya bakalım: “Revenue improvements will be at a much slower pace than the demand growth that we are starting to see. Profitability will be even slower to recover and airlines…
-
Yanardağ Külünün Zarar Hesabı
İzlanda’daki yanardağ patlaması sonucunda meydana gelen kaotik ortamın muhtemel zararlarının yüksek oranda mübalağa edildiği kanaatindeyim. Neticede ticarî havayolu sektörü yüksek kâr marjıyla çalışan bir yapıya sahip değil. Bu yüzden, yapılamayan seferlerde şirketlerin uğradığı zarar o kadar da fazla olmamalı. Geçtiğimiz haftadan bu yana yaşanan kaos ortamında en fazla ağlaması gerekenler, easyJet ve Ryanair gibi nispeten…
-
11 Eylül’den Beter Oldu!
İzlanda’da yaşanan yanardağ aktivitesinin havayolu sektörü üzerindeki etkisi artarak devam ediyor. Biraz abartılı bir hesaba göre havayolu şirketleri günde 200 milyon USD civarında gelir kaybına uğruyor. Bu hesabı genişletip, uçamayan tayyareler sebebiyle sekteye uğrayan tüm sektörlerin gelir kaybını düşünürsek, günlük zararın çok daha yüksek boyutta olduğunu tahmin etmek pek de güç değil. Zira çalışmayan havayolu…
-
Avrupa Birliği ile Yatay Anlaşma İmzalandı
Uzun zamandır gündemde olan Avrupa Birliği ile sivil havacılık konusundaki yatay anlaşma dün Türkiye ile AB Komisyonu arasında parafe edildi. Önümüzdeki aylarda TBMM tarafından onaylanmasının ardından resmen imzalanarak yürürlüğe girmesi beklenen anlaşma ile Türkiye ile AB arasındaki havayolu trafiği açısından enteresan bir dönem başlamış olacak. AB üyesi herhangi bir havayolu şirketi, birliğe üye herhangi bir…
-
Havayolu Sektörü Neden Kâr Edemez?
William Swellbar’ın blog sayfası, sürekli takip ettiğim ve akademik kalitede yazıların çıktığı bir ortam. Swellbar’ın, Air Canada CEO’su Montie Brewer ile yaptığı söyleşiyi bu sayfalarda bulmak mümkün. Bir bakıma “Ahmet Hakan tipi yazı yazma kılavuzu” diye tanımlanabilecek şekilde kaleme alınan yazıda, ticarî havayolu sektörünün neden hiç bir zaman kâr edemeyeceği beş maddede açıklanmış. Yazının tamamına…
-
Deregülasyon Sonrası
Ticarî havayolu sektöründe çalışan herkesin bildiği üzere, 1978 yılında ABD’de gerçekleştirilen “deregülasyon”, sektör için ciddi bir kırılma noktasıdır. O tarihe kadar neredeyse sıfır rekabet içerisinde işleyen sistem, deregülasyon kararının ardından ciddi bir sarsıntı geçirmişti. İşte 1978 sonrasında sektörde verimliliği artırmaya yönelik olarak gerçekleşen bazı yenilikler: Hub & Spoke yapısı Gelir yönetimi sistemlerinin yaygınlaşması Sadakat programlarının…
-
Ayrılmaz Parçalar
Küreselleşme ve havayolu sektörü, bir bütünün ayrılmaz parçaları durumunda. Kim ne derse, desin. Artık havayolu sektörü yeni dünyanın, yeni kıtanın, görünmez kıtanın veya her ne şekilde tanımlarsanız tanımlayın, 2000’li yılların şartlarına göç etmek durumunda. Bir yandan “şu kadar yabancı yolcu taşıyoruz, şu kadar transit yolcumuz var” deyip, diğer taraftan da ‘bayrak taşıyıcı” kavramının koruması ardına…